Το πιο δημοφιλές Καρναβάλι της Βόρειας Ελλάδας είναι το Ξανθιώτικο Καρναβάλι, που συμπληρώνει σχεδόν μισό αιώνα παρουσίας στην πανέμορφη θρακιώτικη πόλη και συγκεντρώνει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες για να γιορτάσουν και να γλεντήσουν.

Μέχρι και την δεκαετία του 1950 οι αποκριάτικες εκδηλώσεις που διοργανώνονταν στην Ξάνθη είχαν κυρίως λαογραφικό χαρακτήρα, με έντονα προβεβλημένα τα παραδοσιακά θρακιώτικα στοιχεία. Συμμετείχαν κυρίως χορευτικά συγκροτήματα και όλοι οι πολιτιστικοί σύλλογοι των τριών νομών της Θράκης και κάποιοι γειτονικών περιοχών.

Στην εξέλιξή του το Καρναβάλι στηρίχτηκε σε πιο μοντέρνες εκδηλώσεις. Κάθε χρόνο ένα διαφορετικό θέμα ψηφίζεται και βάσει αυτού οι σύλλογοι δημιουργούν τα καρναβαλικά κουστούμια. Πάνω από τριάντα σύλλογοι ετοιμάζουν για καιρό τις στολές τους, ενώ καθ’ όλη την διάρκεια του τελικού δεκαπενθημέρου στην πόλη λαμβάνουν χώρα συναυλίες, εικαστικές εκθέσεις και διάφορα αποκριάτικα δρώμενα.

Κύρια συστατικά του Καρναβαλιού της Ξάνθης αποτελούν σήμερα οι τρεις μεγάλες παρελάσεις στο κέντρο της πόλης: η «Παρέλαση Λαογραφίας» που προηγείται, η βραδινή Καρναβαλική Παρέλαση, που προθερμαίνει το κοινό για το μεγάλο κλείσιμο της Παρέλασης της Κυριακής των Αποκριών.

Ο θεσμός κλείνει με την καύση του ομοιώματος του Τζάρου, έθιμο που έφεραν πρόσφυγες από το Σαμακώβ της Ανατολικής Θράκης και αναβιώνει κάθε χρόνο από τους κατοίκους του ομώνυμου συνοικισμού, κοντά στη γέφυρα του ποταμού Κόσυνθου της Ξάνθης. Η ονομασία «Τζάρος» προέκυψε από τον ιδιόρρυθμο ήχο (τζ,τζ,τζ) που δημιουργούσε η καύση του θάμνου. Πρόκειται για ένα… φλογερό λαογραφικό έθιμο με φαντασμαγορική ατμόσφαιρα και πυροτεχνήματα και φυσικά, πολύ κέφι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της πόλης.